Plant liever welriekende Europese lindes dan stinkende Chinese ginkgo’s
Gepubliceerd op: 2021-12-10
De VRT-nieuwssite berichtte op 10 december 2021 over het feit dat de gemeente Aalter in de Weibroekdreef 20 vrouwelijke Ginkgo’s kapte omdat ze te veel stinken. De vruchten zorgen immers jaarlijks maandenlang voor een 'doordringende poep- en kotslucht'. Ja, letterlijk !
De Ginkgo kennen we ook onder de naam 'Japanse notenboom', een wat verwarrende naam, want hij is oorspronkelijk uit China afkomstig. Hij is trouwens officieel de nationale boom van China.
Tja, er zijn wel meer zaken uit China die heden ten dage problematisch zijn. Sommige van hun virussen bijvoorbeeld. Of hun dictatoriaal politiek systeem. Hun imperialisme ook. En hun gebrek aan respect voor de mensenrechten. Maar daarover gaan we het hier niet hebben.
Wel over het feit dat sommige van onze overheden blijkbaar nog steeds Chinese bomen verkiezen boven onze eigen soorten. Want, wat zullen ze in Aalter in de plaats zetten van de gekapte vrouwelijke Ginkgo’s ? Je gelooft het nooit : nieuwe Ginkgo’s. Maar dit keer mannelijke, die stinken immers niet zo. Daarmee is ook alles gezegd : ze mogen dan wel niet stinken, maar wat is hun ecologisch nut ? Tja : niets, nul. Noem eens één insect, vogelsoort of dier dat in België van de Ginkgo’s afhankelijk is. Er zijn er geen. Logisch ook, de insecten en vogels die hier voorkomen, zijn helemaal niet aangepast aan die Chinese boom, die hier tot voor enige eeuwen nooit voorkwam.
En of het nu een Chinese, dan wel een Amerikaanse boomsoort is, feit is dat soorten die hier tot voor kort niet voorkwamen, meestal weinig of geen nut hebben voor insecten, vogels en dieren van hier. Er bestaan natuurlijk wel nuttige uitheemse soorten. Laten we ze niet allemaal over dezelfde kam scheren. Maar uitheemse soorten als Ginkgo’s en platanen kunnen dan wel mooi zijn, nut voor bijen, vlinders en vogels hebben ze niet. Toch werden en worden ze massaal aangeplant.
Nochtans zijn er betere alternatieven dan die ‘plastieken’ bomen. Bomen die meer nut hebben dan alleen maar mooi wezen. Nut voor bijen, vlinders, insecten, vogels, dieren. En die liefst ook nog mooi bloeien en een heerlijk parfum afgeven. Nut voor mens en dier dus.
Waar vind je die ? Lang moet je niet zoeken. Kijk eens wat in onze contreien al duizenden jaren mooi, nuttig en welriekend staat te wezen. Juist, lindebomen!
Lindes komen in onze contreien al sinds mensenheugnis voor. Ecologisch zijn ze van onschatbare waarde. Bijen en hommels zijn verzot op hun nectar en stuifmeel. Meer dan 60 soorten insecten leven op de boom. Lang geleden was hij trouwens de hoofdsoort in het Europese woud. Zijn snel verteerbare blad levert de ideale bosbodem voor een gevarieerde ondergroei. Vanuit ecologisch oogpunt een topsoort. Lees er dit prachtige boek maar op na : https://www.wur.nl/nl/show/Terug-naar-het-lindewoud-strooiselkwaliteit-als-basis-voor-ecologisch-bosbeheer.htm.
In tegenstelling tot andere boomsoorten (Iep, es, paardekastanje, ….), kent de linde weinig of geen ziekten en is in die zin dan ook een echte toekomstboom. Hij laat zich makkelijk snoeien en leiden. Vele toepassingen zijn mogelijk. En hij kan vele honderden jaren oud worden.
Linde is niet alleen van groot belang op ecologisch vlak, ook cultuurhistorisch is het een topper. Een boom met een lange cultuur-historische en zelfs spirituele traditie in België, Nederland en heel West-Europa. Een heilige boom bij de Kelten. Bij de Germanen was de linde gewijd aan Freya, de godin van liefde, gerechtigheid, huiselijk geluk en vruchtbaarheid. Daarom werd de linde bij de Germanen de rechts- of dingboom (judicium sub tilia) genoemd. In haar schaduw werd rechtgesproken, vonnissen geveld en vergaderd. De boom was meestal centraal in de dorpskern gelegen en werd hier speciaal voor aangeplant.
Later veranderde de Freyalinde in de Marialinde. En werden bij ieder kapelletje één of zelfs 3 lindes aangeplant. Tot op vandaag vind je vele lindes bij kerken, kapelletjes, kruispunten, boerderijen, parken, in tuinen, langs wegen, enz…
Laten we bij nieuwe aanplantingen dan ook resoluut kiezen voor de ‘heilige’ boom van het Westen in plaats van voor de nationale boom van China. De bijen en andere dieren zullen er niet rouwig om zijn. De mensen ook niet.
Kan de linde dan echt overal aangeplant worden ? Zijn er geen problemen mee ? Het enige probleem dat zich bij sommige soorten en cultivars stelt, is het feit dat ook bladluizen er van houden, met als gevolg soms een plakkerige afscheiding, honingdauw, die vervelend is op auto’s. Maar er bestaan ook cultivars met een meer behaard en/of ruwer blad, die niet bladluisgevoelig zijn en dus geen kleverige afscheiding met zich brengen. Meer info hierover vind je via deze link : http://www.bijenvriend.be/nl/blog/15-druipvrije-lindebomen-om-aan-te-planten-langs-wegen-en-in-steden.
Er is dus echt geen enkele reden meer om niet voor lindes te kiezen, ook niet langs wegen en op pleinen.
Jan Heytens
